کاربرد نام سگ آبی، بیدستر و سمورآبی

کاربرد نام سگ آبی، بیدستر و سمورآبی

Persian name of Otter and Beaver

 

در پستانداران، سه نام سگ آبی، بیدستر و سمورآبی به چشم می خورد که نیاز به توجه به این سه واژه بیشتر است.

 

سگ آبی در مورد جوندگان درشت جثه آبزی از سرده Castor با نام انگلیسی Beaver به کار می رود که دارای دو گونه اوراسیایی (Castor fiber) و آمریکایی (Castor canadensis) و یک گونه منقرض شده به نام Castor californicus است. در فارسی به این گروه از پستانداران، "سگ آبی" گفته می شود و ممکن است با ترکیب واژگانی تبدیل به "سگاو" نیز بشود. ویژگی برجسته این گروه از پستانداران، داشتن دم پهن و پارومانند و شناگری آنها است.

 

واژه دیگری که در فرهنگها به چشم می خورد، "بیدَستَر" است که واژه پارسی میانه آن "ببرَگ" است. واژه "بیدستر"، واژه ای فارسی است که از سه بخش تشکیل شده است: "بی"، "دست" و "ار". گرچه در فرهنگ معین، پسوند "ار" را به معنی اره آورده است، به نظر می رسد پسوند "ار" در این نام، در همان معنی مشترک در زبان فارسی یعنی دارنده است چون هیچ ارتباطی بین این نام، اره و ویژگیهای ریختی و رفتاری این جانور دیده نمی شود. بنابر این، به همان معنی بدون دست است. در فرهنگهای لغات مختلف، بیدستر را همان سگ آبی می دانند که جانوری پستاندار است که هم در محیط خشکی و هم در محیط آبی زندگی می کند. از راسته جوندگان است و دارای دم پهن و پاهای پرده دار دانسته اند. دو شکل دیگر این نام، ویدستر و بادستر است. همچنین نام دیگر آن، "سگلاب" است که شکل عربی آن "سقلاب" است.

 

با توضیح بالا، کاربرد نام سگ آبی برای شنگها درست نیست. شنگها (Otters) در سرده Lutra و از خانواده راسو ها هستند (که این خانواده دربرگیرنده گروههای راسو، سمور آبی، سمور جنگلی، رودک و...هستند). لذا کاربرد نام سمورآبی برای شنگها می تواند پیشنهاد شود.

شِنگ (سمورآبی)

-----